كێشه‌ی ئه‌رمه‌ن له رۆژنامه‌ی نیویۆرك تایمزی ئه‌مریكی (1877-1898) (لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی مێژووییه) هۆشمەند عەلى مەحمود Department of History, Faculty of Education, Koya University http://koyauniversity.org الملخص: كێشه‌ی ئه‌رمه‌ن وه‌ك یەکێک لە بابەتە هەستیار و گرنگەکانی چارەگی کۆتایی سەدەی نۆزدە، یەکێک بووە لەو پرسانەی رۆژ‌هەڵات و چوارچێوەی دەوڵەتی عوسمانی، کە له‌لایه‌ن زلهێزه‌كانه‌وه بایه‌خیەکی زۆری پێدراوەو هەریەکەیان لە گۆشەنیگای بەرژەوەندییەکانییەوە گرنگی بەم پرسە داوەو کاری لەسەر کردووە. لەم سۆنگەیەشەوە بڵاوكراوه‌و رۆژنامه‌گه‌ری ئه‌وروپایی و رۆژئاوایی سه‌رنجیان خستۆتە سه‌رو بابه‌ت و هه‌واڵیان له‌باره‌یه‌وه بڵاوكردۆته‌وه. وڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمریکاش، کە لەو ماوەیەدا تادەهات وەک زلهێزێک بەرژەوەندییەکانی زیاتر لە ناوچەکە فراوان دەبوون، هاوکات لە گۆشەنیگایەکی ئاینییەوە زۆر بایەخی بەم پرسە داوە. هەر لەو پێناوەشدا رۆژنامه‌ی نیویۆرك تایمزی ئه‌مریكی (The New York Times)، کە لەوکاتەدا بەناوبانگترین رۆژنامەی ئەمریکی بووە زۆر گرنگی بەو کێشەیە داوەو بە دەیان بابەتی لە ژمارەکانیداو لە سەر رەهەندە جیاجیاکانی بڵاوکردۆتەوە، بەڵام تا ئێستا زۆر بەکەمی ئەم بابەتە لە ناوەندە ئەکادیمییە کوردییەکاندا بایەخی پێدراوە. بۆیه ئه‌م توێژینه‌وه‌یه‌مان ته‌رخانكردوه بۆ كێشه‌ی ئه‌رمه‌ن له‌رۆژنامه‌ی نیویۆرك تایمزی ئه‌مریكی له‌نێوان 1877-1898دا. ئەم توێژ ينەوهتەرخانكراوهبۆلێكیڵۆنەوهلەكێشەیئەرمەن لەر ۆژنامەینیۆ ركتایمزیئەمر یكیلەنێوانساڵانی(1211-1262)دا ، چۆ نیەتىكاررردنیئەو ر ۆژنامەيەلەسەر ئەو پرسەلەو مەمادوێژوو یيەدا.بەتیشگتوێژ ينەوهكەلەپێنچتەوهرەپێهووتاهك،تەوهریيەكەمرورتەيەكدهربارهیئەرمەن بەشێوەيەكىتیشگباس رراوه. تەوهریدووهم تەرخانکراوەبۆكێشەیئەرمەن لەر ۆژنامەینیۆ رکتایمزدالەماوهیشەڕیسوریا-عوسمانی(1211-1212) ، تەوهریسيێەميشتايبەتەبەرووداوەكانیكێشەیئەرمەن دوایئەو شەڕ هلەر ۆژنامەینیۆ رکتایمزدا.سەبارەتبەتەوەرەیچوارهم تايبەتەبەباس وخواسیئەوکێشەيەلەماوهینز يكبوونەوهیروردو تورك تا رووداوهكانیساڵی1261. لەتەوهریپێنجەمو كۆتاييشداكێشەیئەرمەن و رووداوهكانینێوانساڵانی(1261-1262)خراونەتەبەرلوسباێکیڵۆنەوەو هەر يەكەلەرووداوهكانیکێشەکە،ر يفۆ رمیدووهم، هەڵوێس تینیۆ ركتایمزبەەبمارهلزرێزهكانو هەڵوێس تیبەەبمارر بەرورد بەجياسبایانلێوهرراوه. المفاتيح: ئەرمەن، کورد، دەوڵەتى عوسمانى، نیۆرک تایمز، ئەمریکا Date: 20/02/2019 Place: Faculty Of Education,Department of History/ Hall no.6 |
FEDU >
